Η ΚΡΗΤΗ, ΓΙΑ ΑΡΧΗ...

θα ακολουθήσουν αρκετές συνέχειες, καθότι, κατά την άποψη ορισμένων προσφιλών, η Κρήτη δεν είναι νησί - η αλήθεια είναι πως είναι νησί, το είδα και σας το μεταφέρω, απλώς είναι μεγάλο νησί, δηλ. τεράστιο και οι αποστάσεις όχι εύκολες, ακόμη και με τους καινούργιους δρόμους, πρώτον γιατί ίστανται στο διάβα σου πολλά βουνά και δεύτερον γιατί κυκλοφορούν άπειρα ενοικιασμένα αυτοκίνητα με τουρίστες οδηγούς, ήτοι ανθρώπους όχι συνηθισμένους να οδηγούν σε συνθήκες ελληνικές, κοινώς δεν προσπερνούν, ΠΟΤΕ.

θα ξεκινήσω με Ανατολική Κρήτη και σιγά-σιγά θα συμπληρώνω. Τουτέστιν: ό,τι κείται ανατολικά του νομού Ηρακλείου. Σταθμός ο Άγιος Νικόλαος. Μείναμε στην Πλάκα, το χωριό απέναντι από τη Σπιναλόγκα που έγινε κοσμοξάκουστο κλέβοντας τη δόξα, αλλά όχι και την αίγλη της γειτονικής Ελούντας, από το βιβλίο The Island της Βικτόρια Χίσλοπ που αναφέρεται στην κοινότητα των λεπρών της Σπιναλόγκας. Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να βρείτε ένα συμπαθητικό ενοικιαζόμενο και να μείνετε εκεί. Η Πλάκα έτσι κι αλλιώς προσφέρεται για χαμηλού προφίλ διακοπές, οπότε τα ξενοδοχεία-υπερπαραγωγές δεν απαιτούνται, λέω εγώ. Μείναμε σε ξενοδοχείο όπου το σέρβις ήταν ανύπαρκτο, αλλά η θέα απίστευτη, οπότε ξεχάσαμε τα υπόλοιπα. Τα κουνούπια στην Ανατολική Κρήτη ήταν εξαιρετικά επιθετικά, εν αντιθέσει με τα αθηναϊκά που τα απωθώ με ολίγη ενυδατική-εντομοαπωθητική λοσιόν. Δύο φιδάκια, μία συσκευή με ταμπλέτες και μπόλικη λοσιόν αργότερα, κατορθώσαμε να κοιμηθούμε. Μέχρι που ξεκίνησε ο αέρας. Αέρας να ξεσηκώνει πέλαγα και στεριές και να βροντοχτυπά πόρτες και παντζούρια. Που αν κάτι θέλω μετά τις διακοπές στην Κρήτη είναι να κοιμηθώ.

Πάμε, λοιπόν: κολυμπάτε στην Πλάκα, παραλία που περιγράφεται ως βοτσαλωτή, μεταφράζεται δε ως αγκωνάρια που γλιστράνε κιόλας. Ξεχάστε το μπαίνω στο νερό με χάρη και βγαίνω σα μοντέλο σε διαφήμιση μαγιό, άγαρμπες κινήσεις, πολύ πέσιμο και αρκετές μελανιές. Γιατί να το κάνεις τότε; Γιατί το νερό είναι διαυγέστατο, εκτός απ' το μεσημέρι που μαζεύονται τα στίφη, το μεσημέρι του Αυγούστου εννοώ, και γιατί κολυμπάς με θέα τη Σπιναλόγκα και λες, να έτσι να κάνω την έφτασα, αμ δε!

Ελούντα: έχει μία παραλία, δημοτική πλαζ και αυτή, όπως και της Πλάκας, προτιμώ της ΠΛάκας, δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Οι υπόλοιπες παραλίες είναι κλεισμένες από τα ξενοδοχεία, τύπου Μπιτς, Μπέι, Ριζόρτ και δε συμμαζεύεται.

Κολοκύθα: νησίδα απέναντι απ' την Ελούντα. Σε πάνε τα βαρκάκια, πας και με το όχημα. Από λιμάνι Ελούντας, περνάς μία ελάχιστη χερσόνησο και το αυτοκίνητο θαλασσοδέρνεται, παρατηρείς εκατέρωθεν τα ερείπια της αρχαίας Ολούντος (απ΄οπου και το όνομα), φτάνεις στο εκκλησάκι του Αγίου Λουκά, παρκάρεις, περπατάς ένα μονοπάτι, κανονικό αυτή τη φορά όχι κακοτράχαλο, αλλά δεν το λες και μπουλβάρ, και φτάνεις στην παραλία. Που δεν υπάρχει, γιατί είναι μεν αμμώδης, αλλά το νερό φτάνει ως το μαντρότοιχο που ορίζει το σύνορο του από πάνω χωραφιού με το ανελέητο κοκκινόχωμα που κατέστησε τις άσπρες σαγιονάρες μου κεραμιδί. Εκεί κατασκηνώνουν διάφοροι στους οποίους έχω να πω, μαζεύτε και κανένα σκουπίδι, παίδες, ντροπή.

Πιο πέρα: Άγιος Νικόλαος. Έχει παραλίες και μέσα στην πόλη, δεν τρελαίνομαι για το είδος και δεν υπάρχει λόγος, περνώντας τον Άγιο Νικόλαο και προς Ιεράπετρα, όχι μακριά, έχει μία σειρά παραλίες ωραιότατες. Εμείς επιλέξαμε το Ίστρο, και συγκεκριμένα την παραλία του Ίστρον Μπέι, πλην δεν επιτρέπεται η είσοδος απ' το ξενοδοχείο, παρκάρεις στην κορυφή του βουνού και κατεβαίνεις όχι πολύ, κανά δεκάλεπτο. Αν δεν έχει κύμα - είχε - η παραλία είναι υπέροχη. Μπόνους άιτεμ: ησυχία, οι λουόμενοι ενδιαφέρονται μόνο για διάβασμα ή ραχάτι, κανείς δε μιλά, κανείς δεν κλαίει, κανείς δεν τραγουδά, κανένας δε χορεύει.

Ακόμα παραπέρα, έφτασες Ιεράπετρα πια. Παραλίες μέσα στην πόλη, τεράστια υπέροχη παραλία αμέσως έξω από την πόλη προς Αγία Φωτιά, χρειάζεται ομπρέλα, ο ήλιος στο Λιβυκό δεν αστειεύεται.

Αγία Φωτιά: ο δρόμος στενός και κατηφορικός, το πάρκινγκ εξαιρετικά περιορισμένο, φτάσαμε και γινόταν χαμός, όχι ευχαριστώ. Πήγαμε δίπλα, στην παραλία δίπλα από το Κάκκος Μπέι Χοτέλ, που μας είχε γυαλίσει εξαρχής, υπέροχα, ομπρέλες ενδιαφέρουσας αισθητικής πλην άχρηστες επί της ουσίας, θάλασσα υπέροχη, και ένα ταβερνείο, γι' αυτό θα μιλήσω εν συνεχεία.

Υπάρχουν, δεν τις έχω τσεκάρει προσωπικά, ο Μύρτος από Ιεράπετρα στην αντίθετη κατεύθυνση, και βορειοανατολικά το Βάι με τους φοίνικες - όλοι λένε ότι δε λέει από την πολυκοσμία, δεν έχω προσωπική άποψη, μόνο χειμώνα έχω πάει.

Ας έρθουμε επιτέλους στο φαΐ.
Νεάπολη: η αποκάλυψη. Μια βραδιά που είχαμε μελαγχολήσει απ' το πολύ νέον και το πολύ tzatziki σε δεκαπέντε γλώσσες στους καταλόγους, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής, κάναμε παράκαμψη, και πήγαμε στη Νεάπολη, μεταξύ Ηρακλείου και Αγ. Νικολάου. Πέσαμε σε πανηγύρι, δε χορέψαμε, καθήσαμε στην ταβέρνα "Γεύσεις" και φάγαμε τα ωραιότερα παϊδάκια στο σύμπαν. Και χορτοπιτάκια με μάραθο, που τον αναγνώρισα και το θεωρώ τεράστιο κλέος.

Πλάκα, ταβέρνα "Παλίρροια", κατά τύχη βρεθήκαμε, είναι στον από κάτω δρόμο και δεν το παίρνεις χαμπάρι εξαρχής. Ψάρι φρέσκο και καλοκαθαρισμένο. Η ταβέρνα των διασημοτήτων, ως φαίνεται, κάτσαμε κι εμείς, καλά μας φέρθηκαν, δε μπορώ να πω, γελάσαμε πολύ, μιλήσαμε πολύ, και μάθαμε ότι Το Νησί θα γυριστεί οσονούπω σε ταινία και γυρίσματα θα γίνουν και στην πλάκα.

Τέλος, το Πεύκο, το αγαπημένο Πεύκο, στέκι των Πλακιωτών, και ημών τις τελευταίες μέρες - τα καλά πάντοτε τα ανακαλύπτουμε στο τέλος των διακοπών, το έχω παρατηρήσει. Καφενείο λέει πως είναι, ο λύχνος του Αλλαδίνου αποδεικνύεται. Το γαλακτομπούρεκο της κυρίας Ρίτσας, ο ουζομεζές, τα αληθινά παξιμάδια και ο ανυπέρβλητος ντάκος του. Επιπλέον η αλλεγρία στην ατμόσφαιρα, το γέλιο και η μουσική, κάτω απ' το πεύκο πάντα, όνειρο, τι να λέμε, θα μπορούσαμε να περάσουμε όλη την εβδομάδα εκεί.

Νώντας στον Άγιο Νικόλαο: σουβλάκια και όχι μόνον. Τεράστια και ιδιαίτερα γευστικά. Είναι λίγο όφ ρόουντ από το λιμάνι, αλλά όλοι τον ξέρουν και δικαίως.

Πού να πιείτε: στο Πεύκο, ή στο Ελούντα Μπιτς, στο μπαρ στη θάλασσα, μέχρι τις 12 το βράδυ αφήνουν μη ενοίκους του ξενοδοχείου, άψογη εξυπηρέτηση, όχι φτηνό, αλλά είναι ξεχωριστό μέρος κυρίως λόγω θέσης.

Ε, και λίγος πολιτισμός δε βλάπτει: Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου: ωραιότατη μινωική συλλογή και κάτι ψιλά από κατοπινές εποχές, αρχαία Ολούς κλπ. Τα ευρήματα από τις ανασκαφές της Αγίας Φωτιάς, όχι της δικιάς μας, μιας άλλης βορειοανατολικά, δες το χάρτη στην είσοδο του μουσείου, όπου έλεγαν παλαιά οι αρχαιολόγοι ότι είχαν εγκατασταθεί Κυκλαδίτες, τόσο έντονες ήταν οι επιρροές. Μικρό είναι το μουσείο, δε θα μείνετε για πάντα, σταματήστε, δείτε το και συνεχίστε τη ζωή σας.

Σπιναλόγκα: μικρό νησάκι απέναντι από την Πλάκα. Κατοικήθηκε ήδη κατά την αρχαιότητα, περιτειχίστηκε από τους Ενετούς, δεν είναι το πλέον επιμελημένο κατασκευαστικά κάστρο της Ελλάδας, πιστέψτε με, είναι όμορφο και ο λέων της Βενετίας δεσπόζει, μην τον χάσετε. Κατοικήθηκε κατά την οθωμανική περίοδο της Κρήτης και το 1903 γίνεται προορισμός των απανταχού λεπρών της χώρας, ως τα τέλη της δεκαετίας του 1950 που βρέθηκε πλέον η θεραπεία και η Σπιναλόγκα ερήμωσε. Τώρα προστατεύεται, ανοίγει και κλείνει τις πύλες της κάθε μέρα και την επισκέπτονται με βαρκάκια όπως ένα μνημείο.

Βαρκάκια άφθονα από την Πλάκα. Καλύτερα από κει, είναι πιο κοντά, έχει και σε Ελούντα και Άγιο Νικόλαο φυσικά. Ένα τέταρτο περίπου η διαδρομή, οδήγησα κιόλας, δεν είναι δύσκολο, μήπως να αφήσω τους δρόμους και να πιάσω τα πελάγη;

Διάβασα ξανά το Νησί της Χίσλοπ για την ιστορία της Σπιναλόγκας και γιατί είναι ένα καλό βιβλίο, τελεία.
Άκουγα τον Ερωτόκριτο, όχι ολόκληρο, για την αίσθηση. Και τον αέρα, και τα βότσαλα να χτυπάνε στην Πλάκα.

Συμπλήρωμα: κι άλλες φωτό προσφορά Κλειούς.