ΤΑΞΙΔΙ Ή ΕΞΟΡΙΑ;

"Ο έρωτας είναι εξορία, με μερικές καρτ-ποστάλ από την πατρίδα, πότε-πότε".

Δεν το είπα εγώ - θα ήθελα - το είπε ο Μπέκετ, Samuel Beckett (1906-1989), το μετέφρασε ο Αχιλλέας Αλεξάνδρου, έργο First Love, ανέβηκε ως Πρώτος Έρωτας το τετραήμερο που μας πέρασε στο θέατρο Αργώ στο Μεταξουργείο, με το Δημήτρη Καταλειφό.

Όπου μέσα σε ένα φαινομενικά άσχετο παραλήρημα ενός φαινομενικά διαταραγμένου ανθρώπου πέφτουν οι πλέον οδυνηρές περί έρωτος και ανθρώπινης φύσης ατάκες, τύπου "δε συνηθίζω να γδύνομαι αδιακρίτως", με κορύφωση την κατάληξη του έργου ότι "άλλωστε τον έρωτα δεν τον παραγγέλνεις".

Μου αρέσει ο Μπέκετ, ο Καταλειφός ομοίως, ενώ ο έρωτας από γενέσεως κόσμου, όρα το πλατωνικό Συμπόσιο όπου απλώς μεταφέρονται παλαιότερες απόψεις, ο αρχαιότατος των θεών γαρ, απασχολεί το γένος των ανθρώπων.

Μου αρέσει το Συμπόσιο (Συμπόσιον ή Περί Έρωτος είναι ο πλήρης τίτλος, για να μην ξεχνιόμαστε). Κι αυτή τη φορά το κουβάλησα μαζί μου ως την Πάτρα, σε έκδοση της Λειψίας παλαιότατη και φορητότατη, έτσι, γιατί αυτό το βιβλίο που ταξίδεψε σε τόσες χώρες και τόσα χέρια πριν έρθει σε μένα, του οφειλόταν να πάει ως την Πάτρα. Αποφάσισα. Μου αρέσει ο μύθος του πλατωνικού Αριστοφάνη με τα τέσσερα χέρια και τέσσερα πόδια των στρογγυλών όντων που ήταν τόσο πλήρη που απείλησαν τους θεούς κι εκείνοι αμείλικτοι με μία κάθετη τομή τους έκοψαν στα δύο. Κι από τότε παραδέρνουν με την ελπίδα ότι θα ξαναενωθούν. Και ιδού η ιδέα της θέωσης διά του έρωτος.

Και παρακάτω: περί έρωτος και πως ερωτευόμαστε και περί ιδεών και περί αρχετύπων: επαγωγικά. Από το συγκεκριμένο σώμα στην αναγνώριση του ωραίου σε ξένα σώματα κι από κει στην ιδέα του ωραίου. Και ποιος να έρθει να μας πει τι μετά από αυτό;

Κι άλλο ένα, food for thought, και μιας και το άρχισα με θέατρο να το συνεχίσω γιατί μια καλή παράσταση μπορεί να σε πάει μακριά, πολύ μακριά, πιο πέρα από κει που θα μπορούσες να έχεις ποτέ φανταστεί: έργο παλαιό, τελείωσε πέρυσι, αφού παίχτηκε για δύο χρόνια, "Με τη σιωπή", Αλεχάντρο Κασόνα, θέατρο Βεάκη, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, ερμηνεία που έσφαζε, σκηνοθεσία Νίκος Καραγεώργος, τότε καθηγητής του μικρού αδελφού, ο οποίος άλλωστε με παρακίνησε. Και η ατάκα που μας συνοδεύει έκτοτε για να ξορκίζουμε ό, τι άσχημο: "Δεν υπάρχεις". Αφορμή όχι μόνον ο έρωτας, η σημερινή συζήτηση περί αρχαίων συγγραφέων και της νέας ελληνικής περιρρέουσας ασκήμιας. Αυτή είναι η απάντησή μας "Δεν υπάρχεις".

Κατά τα λοιπά, τριήμερο έρχεται, ήλθε για κάποιους ήδη, πόρτες ανοιχτές, πρώτο βράδυ, καθώς μπαίνουμε επισήμως σε μία ώρα παρά κάτι στο Μάιο, κι έξω τριανταφυλλιές ανθισμένες, τα τριαντάφυλλα του Μαΐου, που καλύτερο δεν είχα ποτέ, από πολύ παλιά. Πόρτες ορθάνοιχτες, λοιπόν, η πόλη ησυχάζει, παρεκτός κανένα ασθενοφόρο, πολλά ασθενοφόρα βλέπω εσχάτως, πληθύνανε ή εγώ τα παρατηρώ; Η υγρασία υποχωρεί, δεν έχει ακόμη ζέστη αφόρητη, έχει ξαστεριά και την υπόσχεση ενός νέου ταξιδιού.

Διαβάζω αρχαίους, στο πρωτότυπο ή σε μετάφραση, διαβάζω Ιλιάδα ξανά, για να θυμηθώ ότι όταν κάποιος δεν έχει λόγια κατά το κοινώς λεγόμενον, έχει "έρκος οδόντων", ένα τείχος από δόντια ορθώνεται μπροστά στη γλώσσα του και αδυνατεί να αρθρώσει λόγο. Ας το έχουμε υπόψη ως φράση, ως έννοια, ως στάση. Τα δόντια δεν είναι μόνο για να δαγκώνουν.

Ακούω τα ασθενοφόρα στην ησυχία της νύχτας. Και τις κομμένες εξατμίσεις ενίοτε των ντελίβερι. Νόμιζα ότι δεν ήτο νόμιμο, λάθος θα έκανα πάλι...

Καλά να περάσετε, κι όταν επιστρέψετε με το καλό, τα υπόλοιπα.