Δευτέρα 7 Ιουνίου 2010

Η ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ

Η Μαδρίτη είναι το είδος της τέχνης που δε σου επιβάλλεται, αλλά σου αποκαλύπτεται. Η τέχνη της κατανάλωσης ενδεδυμένη το μανδύα της αιώνιας εικαστικής τέχνης, ήτοι το Λας Μενίνας του Βελάσκεθ (1656, λάδι σε καμβά, διαστάσεις σχεδόν 3Χ3, στο Πράδο), από το πανταχού παρόν πολυκατάστημα Il Corte Ingles (σαν το παλιό αγαπημένο καταργηθέν Μινιόν). Και η τέχνη της μουσικής, όπως αποκαλύπτεται στο δρόμο σε χρόνο ανύποπτο με μία μπάντα τζαζ που κορυβαντιοί Τετάρτη πρωί.

Η δε τέχνη του δρόμου, όπως παντού, εκφράζεται και με γκράφιτι και με τη σκεπαστή αγορά San Miguel, δίπλα στην Plaza Mayor. Το γκράφιτι εδώ χρησιμοποιείται και ως πινακίδα καταστήματος και δη φαρμακείου, η αγορά San Miguel αποτελεί τόπο συνάντησης του cool πληθυσμού τις Κυριακές τα μεσημέρια, η δε Πλάθα Μαγιόρ, όπως λέει και τ' όνομά της, είναι πλατεία και είναι μεγάλη. Και είναι και περίκλειστη, ήτοι περιβάλλεται από στοές και την ανακαλύπτεις αφού εισέλθεις σε μία εξ αυτών. Και εδράζει εδώ λοιπόν ένα εκ των πολλών Μουσείων του Χαμόν. Το Museo del Jamon δεν είναι μουσείο, είναι εστιατόριο και η χαρά του κρεμασμένου μπουτιού χοίρου, το οποίο, όπως προανέφερα, εκτιμώ και ετίμησα δεόντως.

Για να μη νομίζετε δε ότι το μόνο που έχεις να κάνεις στη Μαδρίτη είναι να καταναλώνεις συντηρημένο χοιρινό, πήγα και στα μουσεία. Στη Μαδρίτη πρωτοπήγα πριν χρόνια και δεν την αγάπησα. Τουναντίον, προσπαθούσαμε απεγνωσμένα να αλλάξουμε το εισιτήριό μας και να φύγουμε μια ώρα αρχύτερα. Είχα σφάλει. Αυτή τη φορά μου άρεσε πολύ περισσότερο. Φταίει βέβαια ότι η εμπειρία της Μαδρίτης εμπεριέχει το σχετικό ξεποδάριασμα, εγώ όμως τότε, παλιά στο Κάνσας, είχα ξεγοφιαστεί κυριολεκτικά ρολάροντας πάνω στα χαλικοστρωμένα, μη επενδεδυμένα πεζοδρόμια της Πατησίων, επί δημαρχίας Ντόρας, θυμάσαι; όταν προσπαθούσε η Ντόρα να ξαναστρώσει τα παλαιά πεζοδρόμια. Αποτέλεσμα, τράβηγμα τρανταχτό στο ύψος του ισχίου και κουτσαβλίαση ολκής. Σε μία πόλη, όπως η Μαδρίτη, με πολλές σκάλες, πολλούς δρόμους και αχανή μουσεία - my name is Prado - η μετακίνηση ήταν τουλάχιστον ταλαίπωρη. Τώρα πάλι όχι.
Ρέινα Σοφία, λοιπόν, το μουσείο της βασιλίσσης, αδερφή του δικού μας τέως, ξέρεις, φιλοξενεί τη Γκερνίκα (Guernica) του Πικάσο, που, όπως μπορείς να δεις, είναι μεγάλος, πολύ μεγάλος πίνακας. Μοντέρνα τέχνη,  ως επί το πλείστον, τα εξωτερικά ασανσέρ τα μίσησα, γυάλινοι κλωβοί που εγκλωβίζουν επισκέπτες σε θερμοκρασίες απελπιστικά υψηλές, έλεος πια με το γυαλί! Αυτή τη φορά το πετύχαμε σε φάση εκτεταμένης ανακαίνισης, ευτυχώς, γιατί δεν προλαβαίναμε να τα δούμε όλα.
Άλλο:
Το Πράδο, το αγαπημένο παλαιάς σχολής, δύσκολο στην πλοήγηση, μαγικό, άλλης εποχής, Πράδο.
Τεράστιο, τίγκα στα δωματιάκια και υποδωματιάκια, με το χάρτη στο ένα χέρι και την έκσταση σίγουρη σε κάθε γωνιά, όλη η ευρωπαϊκή ζωγραφική που θέλησες ποτέ να δεις εδώ: εδώ ο Βελάσκεθ, εδώ ο Τιτσιάνο, εδώ ο Ελ Γκρέκο ο αγαπημένος, σε δική του αίθουσα, τόσο μικρή για να αναδείξει το μέγεθος των έργων που φιλοξενεί. Εδώ και οι εσωτερικές σκάλες του και το σώμα στη θύμηση του πόνου της προηγούμενης φοράς, άρχισε να τραβάει εκεί στο ύψος του ισχίου, τι λες; Εδώ και το gift shop, δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες μου αυτή τη φορά, ήθελα κι άλλες Μενίνας, αλλά ευτυχώς τις απέκτησα αλλού, βλ. παρακάτω.
Απέναντι δε από το Πράδο βρίσκεται το ιδιωτικό Τίσεν, θαυμάσιο μουσείο, φιλικό προς το χρήστη, συνιστάται επίσκεψη καπάκι μετά το Πράδο, μετά το πολυδαίδαλον του Πράδο, η ανάσα δροσιάς της απλής διάταξης του Τίσεν. Συλλογή; Απ' όλα έχει ο μπαξές, όλοι όσους πρέπει να δεις είναι εδώ, ίσως όχι τα αριστουργήματά τους, αλλά μία αξιοπρεπέστατη ιδιωτική συλλογή με εύρος θεματικό και χρονολογικό σ' έναν όμορφο χώρο με όμορφο κήπο.

Η τέχνη στη Μαδρίτη είναι και δημόσια: ιδού τι βρίσκεται δίπλα στους κρεμαστούς κήπους της προηγούμενης ανάρτησης:
Και αλλού μία ζωντανή τέχνη και πέρα από την περί αισθητικής συζήτηση και τα περί αρχετύπου και κακεκτύπου που δεν είναι της παρούσης, ιδού το Φιλί του Rodin από δύο ολοζώντανους ανθρώπους και εμφανώς σε καλή φυσική κατάσταση - πολύ αβολη στάση, παιδιά:
Η Μαδρίτη είναι πλατείες που ο κόσμος κυκλοφορεί, τρώει και πίνει φτηνά και ποιοτικά, έτσι θα το ξαναπώ για να το εμπεδώσουμε. Και σε μία απ' αυτές, στη Sol, δεσπόζει το εξής, μιας και μιλάμε για φαΐ, διαφημίζει βέβαια μπίρα, αλλά εμάς μας πάει αλλού, όχι πολύ μακριά, πολύ βολικά μετά από κραιπάλη:
Η Μαδρίτη είναι ο μαγικός εκείνος τόπος όπου η αγαπημένη Hello Kitty δεν είναι πια μόνη: ντυμένη νύφη στα στιβαρά μπράτσα του εξίσου αστόματου Hello Κίτου, έτσι, ένας ιππότης για τη Βασούλα. Και στο μαγαζί της Χαλόου Κίτυς βρήκα την Ινφάντα Μαργαρίτα που χρόνια αναζητούσα...(απέναντι απ' το Πράδο, ντουγρού).

Η Μαδρίτη είναι ο τόπος όπου τρως μέχρι να ξεκοιλιαστείς. Να φάτε στου Χαβιέ (Μπαρδέμ, φυσικά). Ταβερνείο είναι, μη σκιάζεστε, συμπαθέστατο, με νερό σε κανάτες, γιατί λέει το νερό της Μαδρίτης είναι εξαιρετικό, πλην παντού εμφιαλωμένο και με χίλια παρακάλια, ευγενέστατο προσωπικό και καλά μαγειρεμένο φαΐ, πλην, όπως σε όλη την πόλη, η έννοια σαλάτα δεν υφίσταται, πολλώ δε μάλλον τα ζαρζαβατικά. Φωτό της οικογένειας Μπαρδέμ παντού, ατμόσφαιρα παρέας, μια χαρά...

Διαβάζω Mrs. Dalloway, V. Woolf φυσικά, τι να πρωτογράψω, δεν είναι το θέμα, δεν είναι οι σκηνές, είναι οι λεπτότατες αποχρώσεις κι εγώ εκεί την ορίζω τη λογοτεχνία και μαγκιά της της Βιργινίας που μας έχει και παραληρούμε ακόμα.
Ακούω πολλά και προτιμώ να έχω τα αυτιά μου ερμητικά κλειστά κι άσε να βοούν, κάποτε θα βαρεθούν και θα σωπάσουν.
Εν κατακλείδι σημειώσεις και σχέδια φοιτήτριας Φωτεινής εν ώρα παράδοσης με θέμα τη Διάκριση του Μπουρντιέ, έτσι μας αρέσει να αντιστέκεται αισθητικά το γενος:
Εξυπακούεται ότι δημοσιεύονται κατόπιν αδείας, Φωτεινή, ευχαριστώ, και ώρα να αποχωρώ. Πολύ καληνύχτα σας και καλή εβδομάδα από αύριο.



Τρίτη 1 Ιουνίου 2010

Espagne


και, ως εκλεκτό μέλος των PIGS - μην προτρέχετε, κακεντρεχείς, τη συντομογραφία εννοώ, πήγα στα άλλα PIGS και έφαγα γουρούνια πλείστα όσα σε όλες τις εκδοχές τους, επιτυχείς και μη. Στη φωτό η θρυλική εκδοχή του χαμόν, jamon ισπανιστί. Η χαρά μου, μπούτια χοιρινά κρεμασμένα στα ταβάνια.
Και εξηγούμαι, PIGS = Portugal, Ireland (παίζει γερά και η Ιταλία, ερίζουν σου λέει για το ποιος είναι πιο γουρούνι απ' τον άλλον), Greece, Spain, ήτοι οι πτωχοί συγγενείς της ΕΕ. Πήγα λοιπόν στην Ισπανία με αφορμή ένα συνέδριο.
Πήγα πρώτα στη Μαδρίτη, μετά στο Τολέδο, μετά στη Σαλαμάνκα. Δηλ. στο Τολέδο πήγα και ήρθα, αλλά θα τα γράψω με αυτή τη σειρά. Το σημερινό είναι
α. εξαγγελία του τι θα γράψω μη και σας φάει η αγωνία
β. δήλωση ότι ζω ακόμα εν αντιθέσει με περίπου 60.000 καλούς ανθρώπους οι οποίοι καίτοι είχαν αποδημήσει εισέπρατταν συντάξεις. πού; στον άλλο κόσμο που θα πας; όχι, είχαν γίνει σύγνεφο τι να λέμε τώρα. Έτσι, για να τα λέμε όπως είναι: δε φταίει το κράτος καλοί μου 60.000 άνθρωποι που εισπράττατε τις συντάξεις των αποθαμένων, εσείς δηλ. δεν είστε διεφθαρμένοι; ε; ε; ε; Άντε και καλά στερνά! το προσπερνώ γιατί συγχύστηκα.

Σήμερα αγόρασα το πρώτο μου καρπούζι και ξέρω θα απορεί κανείς, τι δουλειά έχει τώρα το πρώτο της καρπούζι, σε λίγο θα μάθουμε για το πρώτο της δοντάκι κοκ. Όχι, το καρπούζι, εν αντιθέσει με το δοντάκι κι άλλες πρωτιές ενδεχομένως, το ΠΡΩΤΟ καρπούζι του καλοκαιριού σημαίνει επίσημα και πανηγυρικά την έναρξη του καλοκαιριού. Φέτος δε μου φαίνεται ιδιαίτερα πανηγυρικό. Είχε και ένα τεράστιο φεγγάρι τις προάλλες που μας διέλυσε τα νεύρα, αλλά επιβιώσαμε. Και με αφορμή το πρώτο καρπούζι οραματίζομαι θάλασσες και ακτές, αν και όχι φανατικά φέτος. Θα μου 'ρθει, δεν πειράζει. Μου τάξανε παρά θιν' αλός καταστάσεις αύριο, προσευχηθείτε μη βρέξει, δε θέλω.

Πήγα στον Πράισνερ την Κυριακή, που διάβασα μετά ότι τζάμπα ξελαρυγγιαζόμουν να προσπαθήσω να τον προφέρω Ζμπίγκνιεφ, Ζμπίγκνιου τον λένε τον άνθρωπο, μα πόσο αμόρφωτη, τσ, τσ, τς (τελικό ς, το έβαλα στο τέλος). Όπως και να τον λένε, ο Ζμπίγκνιεφ τα λέει. Lacrimosa εκ του lacrima = δάκρυ. Όπως όλα άλλωστε, και η τέχνη είναι στιγμές που μοιάζουν αιωνιότητες.


Επειδή τα πράγματα είναι αλλόκοτα και κουβάρι, πάρτε μία τσοκολάτα κον τσούρος, ήτοι το είδος της σοκολάτας-ροφήματος που την τρως με το κουταλάκι και βουτάς και τα άγευστα κατά τα λοιπά τουλουμπάκια μέσα - κόλαση - από τη Σαλαμάνκα με αγάπη, έτσι για να γλυκαθούμε μέρα που 'ναι.
Καλό καλοκαίρι με φωτό από τους κρεμαστούς κήπους της Μαδρίτης!